Karaciğer en büyük organımız. Vücut ağırlığımızın yüzde ikisini oluşturuyor, yani yaklaşık bir buçuk kilogramlık bir ağırlığı var. Karnımızın sağ üst tarafında bulunuyor ve kaburga kemiklerimiz tarafından korunuyor. Karaciğer ne işe yarar sorusu sorulduğunda, genellikle bir kalp ya da beyinle ilgili bir soruya verildiği kadar hızlı ve doğru cevap verilmediği görülüyor. Ancak bu durum, karaciğerin daha az önemli olduğu anlamına kesinlikle gelmiyor. Hatta öneminin yeterince anlaşılmaması, zaman zaman ciddi karaciğer sorunlarına yol açabiliyor. Bu nedenle gelin, karaciğer ne işe yarar sorusuna daha sağlıklı ve net cevaplar verelim.
Glukoz Uzmanı
Karaciğer, karbonhidrat metabolizmasını düzenler. Sağlıklı bir glikoz seviyesi, karaciğerin sağlıklı işleyişiyle sağlanır. Karaciğer tokluk halinde glikozu, glikojen halinde depo eder, açlık halinde ya da enerjiye ihtiyacımız olduğunda, depoladığı glikojeni parçalayarak tekrar kullanılabilir hale getirir. Glikoza ihtiyacı olan diğer organların serbest glikozu kullanılmasını sağlayan da karaciğerdir.
Kandaki glikoz oranını dengeleyen, düzenleyen, glikozun fazlasını depo eden, glikoz miktarı düştüğünde depoladığı glikojeni glikoza dönüştürerek kana veren karaciğer, ayrıca proteinlerin karbonhidrat ve yağlara dönüşümünü sağlar. Karaciğer ne işe yarar sorunuzu cevaplamışız gibi görünebilir ama hala bundan fazlası var!
Alkolün zararlı etkisini azaltmakla yükümlü olan bu değerli organ, aşırı miktarlarda alınan alkol sonucu yıpranabiliyor ve geri dönülemez biçimde etkisiz hale gelerek ölüme sebep olabiliyor. Alkolle ilgili bu durum, karaciğerin ne kadar önemli bir organ olduğunun yaygın olarak bilinmesini sağlıyor.
Kolesterol, Atıklar ve Depolama
Kolesterol ve trigliserit konusu da direkt karaciğerle ilgili. Karaciğer kolesterol sentezi yapıyor, önemli proteinlerin sentezinde ve metabolizmasında da rol oynuyor. Metabolik atıkları ve ilaçları da karaciğer atıyor. Aminoasit metabolizmasında da görev alan, amonyağı üreye çevirerek kan pH’ın değişmesini önleyen, safrayı sentezleyerek safra kesesinde depolayan da karaciğer. Fakat yine de karaciğer ne işe yarar sorusuna verilecek cevaplar bunun la da sınırlı değil.
Karaciğer, ilaç kalıntılarını zehirsiz bir hale getiriyor ve zehirli maddelerin etkilerini azaltıyor ya da tamamen ortadan kaldırıyor. Etkisiz kaldığı durumlarda vücudumuzda oluşacak hasarları anlamak için de bu nokta önemli. Karaciğer ne işe yarar sorusuna vereceğimiz cevaplar henüz bitmedi. Vücut ısısını ayarlayan bu mucize organ A, D, K ve B12 vitaminlerinin fazlasını da depolama konusunda destek veriyor. Demir ve bakır depolama görevi de yine karaciğere düşüyor.
Karaciğer Ne İşe Yarar: Karaciğer Kan ve Sindirim Sistemi İlişkisi
Kansız kaldığımızda en büyük destekçimiz alyuvar üreten karaciğerimiz oluyor, bünyesinde bulunan kupfer hücrelerinde yaşlanmış ve hasarlı alyuvarlar parçalanıyor. Kanımızın pıhtılaşmasını heparin engelliyor ve heparin karaciğerde üretiliyor. Kandaki hormonların seviyesini ayarlamak da karaciğerimizin görevi, üstelik sadece ayarlamakla kalmıyor, fazlasını da kandan uzaklaştırıyor.
Karaciğerin sindirim sistemimizle olan ilişkisi de son derece kritik. Safra yağların sindirimini sağlıyor, karaciğer safra salgısını üretiyor ve safra kesesinde depolanmasını sağlıyor.